«Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիր. Ավագ դպրոց 11րդ դասարան
«Կիթառը»
Սկսվում է լացը կիթառի։
Ջարդվում գագաթները լուսաբացի:
Սկսվում է լացը կիթառի:
Անօգուտ է այն լռեցնել:
Անկարող ենք այն լռեցնել:
Լացում է լինում միապաղաղ, ինչպես ջուրն է լաց լինում, ինչպես քամին է լաց լինում ձյան դաշտերի վրա։
Անհնար է այն լռեցնել:
Լացում է այն հեռավոր բաների համար:
Հարավային տաք ավազները
Սպիտակ կամելիաների կարոտ են:
Լացում է նետը առանց թիրախի,
Երեկոն առանց լուսաբացի
և առաջին սատկած թռչունը ծառի ճյուղին:
Օ՜ կիթառ,
Սիրտը մահացու վիրավորվել է հինգ սրով:
Ավարտվեց իմ վերջին ձմեռային ճամբարը, մի փոքր անհավատալի է, երբեք չէի պատկերացնի, որ կգրեմ այս արտահայտությունը: Կրթահամալիրի ճամբարները, մեր սովորողներիս ամենասիրելի ուսումնական բաղադրիչներն են, դեռ չավարտված սպասում ենք հաջորդին: Այս տարի ընտրել էի գրականության և հայոց լեզվի ուսուցչուհի ընկեր Անուշին:
ALBATROS — ԱԼԲԱՏՐՈՍ
Ալբատրոսը, որի մի քանի տեսակներ կան, մեծ է
ցանցավոր ոտքերով, կեռիկավոր կտուցով և նեղ թևերով թռչուն, որն ապրում է հիմնականում Հարավային օվկիանոսներում: Առավել հայտնի է սպիտակ թափառող ալբատրոսը, որի թևերի բացվածքը տասներեք ոտնաչափ է, երբ այն հետևում է նավին, դա ապշեցուցիչ տեսարան է, և նավաստիները վաղուց այն համարում էին բարի օմենի թռչուն: Անվան առաջին կեսը, ըստ երևույթին, գալիս է լատիներեն albus-ից ՝ «սպիտակ» ։
բայց «Բ» տառը մտցվել է «alcatras»-ի մեջ ՝ պորտուգալական ալկատրազից, որն օգտագործվում էր ալբատրոսի, կորմորանի, ֆրեգատ թռչնի կամ հավալուսնի համար, արաբական Ալ-ղատտասից ՝ սպիտակ պոչով արծիվից։ Արդեն վեցերորդ դարում կան գրառումներ նավեր հետապնդող թռչնի մասին։ Գրականության մեջ ամենահայտնի ալբատրոսը Կոլրիջի «Հին ծովագնացի հեքիաթում» պատկերվածն է։ Այդ ժամանակից ի վեր «ալբատրոսը» նշանակում է մեղք կամ մեղքի բեռ: Մելվիլը Մոբի Դիք-ի 42-րդ գլխում ունի ալբատրոսի հիշարժան նկարագրություն: Բոդլերը «Ալբատրոս»- ում համեմատում է «Երկիր վտարված» բանաստեղծին կտրված թևերի հետ նավաստիների կողմից բռնված ալբատրոսի հետ:
Նորից անձրև՜, մշո՜ւշ, ա՜մպ,
Թախի՜ծ անհուն, տխրա՜նք հեզ,
Աշո՛ւն, քեզ ի՛նչ քնքշությամբ,
Ի՞նչ խոսքերով երգեմ քեզ…
Քո մշուշը, քո ոսկի
Տերևները հողմավար,
Դյութանքը քո մեղմ խոսքի,
Արցունքները քո գոհար…
Հարազատ են իմ հոգուն,
Վհատությանն իմ խոնարհ,
Ե՛վ թփերը դողդոջուն,
Ե՛վ խոտերը գետնահար…
Եվ քո երգը թախծալի
Իմ սրտի երգն է կարծես,
Աշո՛ւն, քաղցր ու բաղձալի,
Ի՞նչ խոսքերով երգեմ քեզ…
Ընթերցեցի Դերենիկ Դեմիրճյանի «Հայը» պատմվածքը։ Կարող եմ վստահաբար ասել, որ իմ ընթերցաց պատմվածքներից ամենասիրելին է, ամենաճշմարիտը իր իմաստով, և ամենաակտուալը։ Մեր օրերին տիրող իրավիճակների հետ կապված, ընթերցելիս կարծես ներկայի մասին գրված լինի, ներկայիս հասարակության, երկրի, աշխարհի իրավիճակի մասին։ Սակայն գնալով հասկանում ես, որ Դեմիրճյանը ներկայացրել է անփոփոխ Հայի տեսակը՝ էությունը։ Դարեր շարունակ այն չի փոխվում, չի աշխատում իր թերությունների վրա և չի խրատվում իր սխալներից, չի փորձում ձգտել ավելիին, պայքարել հանուն ավելիին, հանուն ապգայի։ Դեմիրճյանը նկարագրում է Հային, ասելով որ նա՝ հանելուկային, տարօրինակ, խաբուսիկ երևույթ է։ Դժվար է Հայից ինչ-որ բան հասկանալ։ Եվ իրոք, Հայը բավականին բարդ բնավորությամբ մարդ է, սիրում է պահանջել, պնդում է, որ գնահատեն իրեն, ուզում է միշտ լինել լավագույնը, սակայն ոչինչ չի անում դրա համար։ Բավականին նախանձ ենք, դեռ շատերից եմ լսել նման բնորոշում Հայերիս մասին։ Ունենք բավականին հին պատմություն, որի մասին պնդում ենք, որպեսզի իմանան մեր հարևանները, սակայն մենք ինքներս նորմալ չգիտենք այն։ Ասում է, որ անբախտ ենք, սակայն ոչ թե անբախտ ենք, այլ մեր ապագան ենք գցել բախտի հույսին, չենք պայքարում, չենք գործում, չենք փորձում հասկանալ, օգնել, սպասում ենք, թե երբ է բախտը ժպտալու մեզ, իսկ երբ ժպտում է, չենք էլ փորձում պահել, քանի որ «մեր գործը չէ»։
Շարունակել կարդալ “Դերենիկ Դեմիրճյանի «Հայը» վերլուծություն”
Ուզում եմ վերլուծել Ջեյմս Ջոյսի՝ «Էվելին» պատմվածքը: Միանգամից կցանկանայ ասել, որ բացարձակ չհավանեցի Էվելինի կերպարը: Նա ըստ իս թույլ, չկողմնորոշված, անիքնավստահ, անպատասխանատու աղջիկ է, հիմա կնշեմ ինչու: Նրա յուրաքանչյուր քայլ, յուրաքանչյուր որոշում կատարվում էր իր էմոցիոնալ դաշտում կատարվող իրավիճակի կողմից: Իր որոշումները նա կայացնում էր էմոցիաների ազդեցության տակ, առանց խորը դատելու: Ինչքան հասկացա պատմվածքից, հայրը նրանց լավ չէր վերաբերվում, հատկապես մոր մահից հետո: Կարող եմ ենթադրել, որ կնոջ մահը շատ մեծ հետք է թողել նրա հոգեկան աշխարհի վրա, հայրը հիասթափվել էր կյանքից, զայրացած էր կյանքի վրա, միևնույն ժամանակ իր երեխաների:
Վեպը պատմողական գեղարվեստական գրական համեմատաբար երկար ստեղծագործություն է, որը սովորաբար գրված է արձակ ձևով, թեև չափածո վեպերի մի քանի օրինակներ կան։ Վեպում պատմում են մարդկային իրադարձությունների, իրական կամ հորինված կերպարներով իրավիճակների մասին: Այն կարող է ոգեշնչված լինել իրական կամ կեղծ իրադարձություններով, բայց լինելով հեղինակի ստեղծագործություն՝ դրանք միշտ շրջանակված են գեղարվեստական դաշտում: Այն ստեղծագործությունները, վեպերը, որոնք հիմնված են իրական իրադարձությունների հիման վրա (թեկուզ եթե հեղինակը փոփոխությունների է ենթարկել այն) կոչվում է՝ ֆաբուլա:
Անդրեասյան Օֆելյա 