Ֆիզիկա/ռադիոակտիվություն

Ռադիոակտիվություն

Ի՞նչ է ռադիոակտիվությունը
Ռադիոակտիվությունը (ճառագայթաակտիվություն, ռադիոակտիվ տրոհում), որոշակի քիմիական տարրերի անկայուն իզոտոպների ինքնաբերաբար փոխակերպումը մեկ այլ քիմիական տարրի իզոտոպի, որն ուղեկցվում էներգիայի և տարրական մասնիկների արձակումով։ Այդ շարժընթացը կոչվում է ռադիոակտիվ տրոհում, իսկ տրոհվող միջուկները՝ ռադիոակտիվ միջուկներն են։ Կենսաբանական հյուսվածքները քայքայող և մուտացիաի ենթարկող անկայուն իզոտոպները կամ դրանք պարունակող նյութերը կոչվում են ռադիոակտիվ նյութեր։ Ռադիոակտիվությունը բնութագրող մեծություններից է կիսատրոհման պարբերությունը՝ ժամանակահատված, որի ընթացքում ռադիոակտիվ միջուկների սկզբնական քանակությունը պակասում է 2 անգամ։ Կիսատրոհման պարբերությունը տատանվում է 10⁻⁷ վ-ից 10¹⁰ տարի տիրույթում, այսինքն՝ ռադիոակտիվ միջուկներն ապրում են բավական երկար, իսկ տրոհվում են կարճ ժամանակամիջոցում։

Որտե՞ղ է լինում ռադիոակտիվությունը
Ռադիոակտիվությունը լինում է բնական՝ պայմանավորված միջավայրում (օրինակ՝ հանքապարներում) առկա ռադիոակտիվ տարրերով, և արհեստական՝ առաջացած մարդու տնտեսական գործունեության հետևանքով։ Բնական ռադիոակտիվությունը բացասական երևույթներ չի առաջացնում, որովհետև կենդանի օրգանիզմները հարմարվում են դրան, իսկ արհեստական ռադիոակտիվությունը քայքայում է բնական էկոհամակարգերը և վտանգավոր է կենդանի օրգանիզմների ու մարդու առողջության համար։

Հողի ռադիոակտիվություն
Հողի ռադիոակտիվությունը պայմանավորված է հողում պարունակվող բնական և արհեստական ռադիոակտիվ տարրերով ու իզոտոպներով։ Հողի բնական բարձր ռադիոակտիվությունն առաջանում է հիմնականում ուրանի, ռադիումի, թորիումի
և կալիումի ռադիոակտիվ իզոտոպներ պարունակող հանքավայրերում ու դրանց մերձակայքում: Փոքր քանակությամբ ռադիոակտիվ նյութեր սփռված են երկրագնդի ամբողջ մակերևույթով և կան բոլոր հանքապարներում, հողերում, ջրերում։ Հողի արհեստական ռադիոակտիվությունն առաջանում է միջուկային զենքի պայթյունից, միջուկային ռեակտորների աշխատանքից ու վթարից, ատոմային արդյունաբերական թափոններից։ Ռադիոակտիվությունը լինում է տեղային և համընդհանուր:

Մթնոլորտի ռադիոակտիվություն
Մթնոլորտի ռադիոակտիվությունը պայմանավորված է բնական շարժընթացների կամ մարդու գործունեության հետևանքով մթնոլորտ արտանետված ռադիոակտիվ գազերով և աերոզոլներով։ Բնական ռադիոակտիվ գազերը (որոնք պարունակում են հողում ուրանի և թորիումի տրոհումից առաջացած ռադիումի իզոտոպներ) մթնոլորտ են թափանցում հողում եղած օդի և մթնոլորտի օդի գազափոխանակության կամ դիֆուզիայի 
հետևանքով։ Իսկ ռադոնի իզոտոպների տրոհումից առաջանում են մետաղներ պարունակող աերոզոլներ։

Արհեստական ռադիոակտիվ աերոզոլներ
Արհեստական ռադիոակտիվ աերոզոլներն առաջանում են միջուկային պայթյունից, պարունակում են 100-ից ավելի ռադիոակտիվ իզոտոպներ և, կախված մասնիկների չափերից ու մթնոլորտ նետվելու բարձրությունից, կարող են տարածվել հարյուրավոր կիլոմետրերից մինչև տասնյակ հազարավոր կիլոմետրեր։

Ռադիոկատիվ տեղումներ
Ռադիոակտիվ տեղումներն անձրևի, ձյան տեղումների հետ կամ չոր տեսքով մթնոլորտից երկրի վրա թափվող ռադիոակտիվ նյութերն են։ Դրանք ուժեղանում են հատկապես մթնոլորտում և Երկրի մակերևույթին միջուկային զենք փորձարկելիս, ինչպես նաև միջուկային ռեակտորների վթարից։

Թեստային առաջադրանք

My day

My Day
Usually I wake up at half past 7 or at eight, but since that day when my lovely teacher gave me a list of my day routine I’ve started to waken up at 6:20. I wake up at 6:20 and go to bath to wash my face and clean teeth. After that i go and make me very tasty, healthy and good breakfast. Sometimes in breakfast I eat  chocolate balls with milk, or milkshake from banana, some tosts or something like it. When my breakfast is ready and I have a mood I’m going to do exercises for 10 minutes. Than I’m goning to turn on my favourite film/sore opera or favourite sitcom, for example vitamin and start to eat my breakfast. After that I go te wear my clothes and go to school. Six or seven hours I spend at school, but they are very funny and good hours always (not always). After school my friend and I stay at school for 10-15 minutes and then go to home. I come home, eat something, sometimes I do part of my homeworks and then go to my classes. On Monday, Wednesday and on Friday I have swimming classes. I go to Neptun and I spend all 3 hours there (there is very hard but good). After swim I go either home either to English. Aftrer that all I come home and started to do my homework with my lovely serial. I speak with my fzmily, tell them about my day, about my plans and can be that I go to take a shower or go to sleep. That’s all about my ‘’interesting’’ day!

Երկրաչափություն/վեկտորներ. 21.04.2022

21.04.2022թ  
1.Գտնել հետևյալ վեկտորների երկարությունները, որոնց ծայրակետերը նշված կետերն են՝
ա) A(4;5), B(1;1)
d_AB=√(x₁-x₂)²+(y₁-y₂)²
d_AB=√(4-1)²+(5-1)²
d_AB=√(3)²+(4)²
d_AB=√9+16
d_AB=√25
d_AB=5

բ) A(2;7), B(2,2)
d_AB=√(x₁-x₂)²+(y₁-y₂)²
d_AB=√(7-2)²+(2-2)²
d_AB=√(4)²+(0)²
d_AB=√16+0
d_AB=√16
d_AB=4

2.Գտնել հետևյալ կետերով կազմված հատվածների միջնակետերի կորդինատները՝
ա) A(4;7), B(2;5)
x=x₁+x₂/2 ; y=y₁+y₂/2
x=4+2/2
x=6/2
x=3
y=7+5/2
y=12/2
y=6
C (3; 6)

բ) A(7;2), B(3;2)
x=x₁+x₂/2 ; y=y₁+y₂/2
x=7+3/2
x=10/2
x=5
y=2+2/2
y=4/2
y=2
C (5;2)

Քիմիա/մետաղներ. 21.04.2022

Ուղղորդող  հարցեր.

• Ո՞ր   տարրերն  են  ավելի  շատ, մետաղները, թե՞  ոչ  մետաղները, ինչո՞ւ:
  Մետաղները ավելի շատ են, քան ոչ մետաղները: Մետաղները ունեն ընդհանուր հատկություններ, որովհետև բոլոր մետաղներում մետաղական քիմիական կապ է, որը իրականանում է մետաղի դրական կատիոնի և էլեկտրոնական գազի օգնությամբ ՛՛
  
• Ո՞ր   առանձնահատկություններն  են  բնորոշ  բոլոր  մետաղներին:
  Մետաղներին բնորոշ է՝ փայլը, լավ էլեկտրահաղորդականությունը, հեշտ մեխանիկական մշակման հնարավորությունը, բարձր խտությունը, հալման բարձր ջերմաստիճանը, բարձր ջերմահաղորդականություն, ռեակցիաներում հիմնականում հանդիսանում են վերականգնողներ:
  
• Մեկնաբանեք  մետաղների  ֆիզիկական   հատկությունները:
  Մետաղների ֆիզիկական հատկությունները դրանք բնորոշող և տարբերակող նյութերն են: Անհրաժեշտ չէ, որ նրանք ենթարկվեն որևէ վերափոխման, որն առաջացել է այլ նյութերի կողմից, այլ ֆիզիկական գործողությունների, ինչպիսիք են դրանք տաքացնելը, դեֆորմացնելը, հղկելը կամ պարզապես դրանց նայելը:
  
• Մեկնաբանեք  մետաղների   քիմիական   հատկությունները, այսինքն  մետաղների  փոխազդեցությունը  պարզ    և  բարդ  նյութերի  հետ  ռեակցիաների  հավասարումները:
  Քիմիական հատկությունները բնորոշ են նրանց ատոմներին և նրանց փոխազդեցությանը, թե ինչպես են նրանք շրջակա միջավայրից դուրս գտնվող մոլեկուլների հետ դադարեցնում մետաղներ և այդպիսով վերափոխվում այլ միացությունների (օքսիդներ, սուլֆիդներ, աղեր, օրգանամետաղային բարդույթներ և այլն): Դրանք այնուհետև իրենց ռեակտիվության և կառուցվածքների մասին են:
  
• Որո՞նք   են   մետաղների  ստացման   ընդհանուր   եղանակները, գրեք  համապատասխան  ռեակցիաների  հավասարումները:
  Օքսիդվերականգման ռեակցիա
  CuO2+H2->Cu+H2O
  CuS+O2->CuO+SO2
  CuSO4+Fe->FeSO4+Cu
  
•  Ի՞նչ  է  Էլեկտրոլիզ՝ էլեկտրատարրալուծումը, ո՞ր  մետաղներն  են  ստանում  այդ եղանակով

Հաշվարկային  լաբորատոր  փորձեր՝ <<Մետաղների  քիմիական  հատկությունները>>
Լաբորատոր  փորձ 1  Ալկալիական  մետաղներից   նատրիումի  փոխազդեցությունը   ջրի  հետ           
ա) Գրեք  ընթացող  ռեակցիայի   հավասարումը,
հավասարեցրեք էլեկտրոնային  հաշվեկշռի    եղանակով,  նշեք  վերականգնիչը  և օքսիդիչը:
բ)  Կատարեք  հաշվարկ.  որքա՞ն   է  լուծույթում  ստացված  նյութի  զանգվածային  բաժինը (%), եթե  փորձ  կատարելիս  վերցվել է 2,3 գ նատրիում, իսկ  ջուրը՝  50 մլ:

Անհատական նախագծեր՝
Ջրի կոշտությունն ու դրա վերացման եղանակները:

Ընթերցողական նախագիծ

Աքսել Բակունց՝ Սպիտակ ձին/վերլուծություն
Հրանտ Մաթևոսյան՝ Կանաչ դաշտը/վերլուծություն
Վիլյամ Սարոյան՝ Քո կյայնքի ժամերը/վերլուծություն

Հայ Առասպելներ

Հայկ և Բել/վերլուծություն

Արա Գեղեցիկ և Շամիրամ/վերլուծություն

Արտաշես և Սաթենիկ/վերլուծություն

English/homework. 18

18.04.22
Homework
Complete exercise F on page 56 of Destination B1
Write an essay on the following examination topic: If you could change one important thing in your country, what would you change? Use reasons and specific examples to support your answers.
In my country I would change…

F/ Write one word in each gap.
Even if you have a little money, you can still have a great time at your local open-air market. The clothes are cheap, and the fruit is cheap, too! Often, the food in your local supermarket has travelled a long way, but at the market you know that you’re buying food which has been produced locally. The vegetables are fresh, even if you go late in the day when there are only a few left. Support your local market and help local farmers. Contact your Town Hall to find out if there are some open-air markets in your area.

Հանրահաշիվ/թեստային աշխատանք. 18.04.2022

1/ 2) 1099
2/ 4) 27
3/ 2) 4 (2, 3, 5, 7)
4/ 3) 75%
5/ 4) 6

21/ 14ժ – 35%
2ժ – 5%
5×4=20%

22/ 20×2=40ժ

23/ 20:4=5սմ (կողմ)
5×5=25սմ (նիստ)
25×6=150սմ²
S=150սմ²

24/ V=abc
V=5×5×5
V=150սմ³

25/ x+4/2=-2
y+11=/2=3
x=-8
y=-5
(-8; -5)

26/ dAB=√(x₂-x₁)²+(y₂-y₁)²
dAB=√(-2-4)²+(3-11)²
dAB=√36+64
dAB=√100
dAB=10

27/ a=12սմ
(արտագծած շրջանագծի շառավիղ) R=a*b*c/4*S
28/ 4V3
29/ 120*

30/ 6սմ

34/ b2=V136
35/ b=20

Վիետի թեորեմ
ax²+bx+c=0
x1+x2=-b/a
x1*x2=c/a